Toplu ulaşımda özelleştirme tartışması

İstanbul’da 145 yıldır yolcu taşıyan İETT, elindeki otobüsleri İBB’ye devredip metrobüs, tünel ve tramvay dışında yolcu taşımayacak. İETT taksilerin, minibüslerin, işyeri ve okulların servis araçları, metrolar ve deniz otobüslerini denetleyen, planlayan kurum olacak.

İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü (İETT), önümüzdeki günlerde İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi’nin onayına sunulacak bir projeyle İstanbul’un toplu ulaşımında “tek otorite” olacak. Hürriyet'ten Fatma Aksu'nun haberine göre Yeni düzenleme ile, İstanbul’da 145 yıldır yolcu taşıyan İETT, elindeki otobüsleri İBB’ye devredip metrobüs, tünel ve tramvay dışında yolcu taşımayacak. İETT fonksiyon değişikliyle, altındaki işleticileri denetleyen, koordine eden ve planlayan bir kuruma dönüşecek. Yeni düzenleme İBB Meclis gündemine getirilmeden önce İETT Genel Müdürü Arif Emecen Hukuk Komisyonu ile Ulaşım Komisyonu’na sunum yaptı.
Adil Emecen İBB Meclisi’nin onayından sonra hayata geçirilmesi planlanan teklifin ayrıntılarını Hürriyet’e anlattı: “İstanbul’da toplu ulaşımda birden fazla otorite var. Toplu ulaşımda tek elden planlama, koordine, denetim planlanıyor. İETT’nin işletmenin bir kısmından çekilerek tecrübesini danışmanlık, koordinasyon, planlama ve denetim fonksiyonlarına odaklanması düşünülüyor. İETT, 145 yıllık tecrübesi ve birikimiyle bu konuda yol haritasının oluşmasına destek ve katkı sağlıyor. Bu sadece otobüslerin değil tüm lastik tekerlekli araçların (taksilerin, minibüslerin, işyeri ve okulların servis araçları, metrolar ve deniz otobüsleri) sisteme dahil edileceği, entegre bir ulaşım planı olacak. Planlama, denetleme ve koordinasyon tek elde toplanacak. İETT hem Türkiye’deki hem dünyadaki diğer toplu ulaşım otoritelerine danışmanlık yapacak.”
Üçlü kontrol sistemi
İstanbul’da yolcu konforunun ve güvenliğinin artacağını öne süren Arif Emecan, “Hem kaynak hem hat optimizasyonunu sağlayacak bir yapı olacak. Metrekareye 4 yolcu düşecek bir sistem planlanıyor. Sahada İETT bünyesinde yetişen denetleyici ve kontrol elemanları vasıtasıyla, ayrıca üçüncü göz olarak tabir edilen, dışarıdan hizmet alınmak suretiyle, profesyonel ekiplerce ayda en az bir sefer her bir araç gözden geçirilecek. Yolcu konforunu öne çıkarılacak. Aracın kliması çalışıyor mu, şoför yolcu güvenliğini tehlikeye atacak şekilde araç kullanıyor mu, cep telefonuyla konuşurken araç kullanmaya devam ediyor mu gibi, hem insanlı hem de ‘karakutu’, yani elektronik ve teknolojik denetimler sürecek. Bu konuyla ilgili dünyada aralarında Londra, Seul, Newyork, Singapur, Honkong, Kopenhaf’ın da aralarında olduğu 30 şehri inceledik” diye konuştu.
‘Özelleştirme anlamına gelir’
İBB Meclisi Hukuk Komisyonu’nun CHP’li üyesi İsa Öztürk, İETT otobüslerinin Otobüs AŞ’ye devrinin söz konusu olduğunu belirterek yeni planlanan sisteme yönelik eleştirilerini şöyle dile getirdi: “İstanbul gibi bir yerde taşımacılık sadece kâr amaçlı düşünülemez. Özel sektöre devredildiğinde temel amaç kar olacağı için vatandaşa daha pahalı ulaşım olarak yansıyacak. İBB sübvanse etmek zorunda kalacak. İBB ulaşımdan çekilmemeli. Belediye kuruluşu olarak İETT, Sayıştay tarafından denetlenebiliyor. Otobüsler, Otobüs AŞ’ye devredildiğinde bir ticari şirkete geçtiği için denetim dışı kalıyor. Özelleştirme demek bu” dedi.