Adalet Bakanlığı, Türkiye’deki dört ayrı mahkemenin, Gülen’in farklı suçlarına ilişkin hazırladıkları dört ayrı iade dosyasını ABD’ye gönderirken, Amerikan makamlarından Gülen’in iade süreci işlerken, “tutuklanması” talebini de resmen iletti.
ABD’ye gönderilen dosyalarda Gülen “silahlı örgüt lideri” olmakla suçlanırken, henüz adli açıdan soruşturma aşamasında olan 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin herhangi bir atıf ise dosyalarda yer almadı.
Eğer Gülen 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin iddianame hazırlanana kadar Türkiye’ye iade edilmezse, bu dosyada yer alan Fethullah Gülen bağlantısına ilişkin kanıtlar da ayrıca ABD makamlarına iletilecek.
ABD’YE GÖNDERİLEN DOSYADA NELER VAR?
ABD’ye giden dosyada Gülen’in Türkiye’de dört ayrı mahkemede yargılandığı davalara ilişkin belgeler bulunuyor;
Bunlar şöyle;
* Hakim tarafından çıkarılmış tutuklama müzekkeresi
* Dosyada mahkumiyet kararı verilmişse, bunun onaylı örneği
* İlgili dava konusunda maddi açıklama
* İsnat edilen suçlarla ilgili yasaların listesi ve bu yasalar uyarınca söz konusu suçlara öngörülen hapis cezaları
SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK ?
ABD’ye iade dosyaları, iki ülke arasında 1981 tarihinde yürürlüğe giren “suçluların iadesi anlaşması” kapsamında gönderildi. Söz konusu anlaşma, “ülkelerinde bir yıldan fazla hapis cezasıyla suçlanan zanlıların iadesini” öngörüyor.
“SİYASİ SUÇ” SAVUNMASI YAPAR MI?
Ancak ABD ile Türkiye arasındaki bu anlaşma, “siyasi suçları” iade kapsamı dışında bırakıyor. Bu açıdan Fethullah Gülen’in ABD’de “kendisine isnat edilen suçların siyasi olduğunu” öne sürmesi ihtimal dahilinde.
“DEVLET BAŞKANI’NA KARŞI SUÇ” İADE NEDENİ
Türkiye ile ABD arasındaki iade anlaşmasında siyasi suçlar konusunda “istisna” getirilirken, “Devlet Başkanı’na karşı işlenmiş suçlar” ise doğrudan iade kapsamına dahil ediliyor. 15 Temmuz darbe girişimi, kaldığı otele baskın düzenlenen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da hedef alındığından, doğrudan bu kapsama giriyor.
Ancak 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin adli süreç henüz “soruşturma aşamasında” olduğundan, bu konuda ABD’ye iletilmiş Fethullah Gülen bağlantısını içeren herhangi bir kanıt bulunmuyor. 15 Temmuz’da Gülen bağlantısına ilişkin kanıtlar ABD’ye ancak, iddianame hazırlandıktan sonra iletilebilecek.
ABD DOSYAYI ALDI. ŞİMDİ NE OLACAK?
ABD, iadeye ilişkin dosyayı resmen teslim aldıktan sonra, ABD Adalet Bakanlığı makamları dosya üzerinde çalışmaya başlayacaklar. Çalışmada şu unsurlara bakılacak?
* Türkiye’nin gönderdiği iade dosyalarında Gülen’e isnat edilen suçlar Türkiye-ABD iade anlaşmasında suçluların iadesine olanak sağlayan maddeleri kapsamına giriyor mu?
* Eğer isnat edilen suçlar iade kapsamına giriyorsa, bunlara ilişkin kanıtlar var mı ?
ADALET BAKANLIĞI, DOSYAYI GÜLEN’İN BULUNDUĞU YERDEKİ FEDERAL SAVCIYA İLETECEK
ABD Adalet Bakanlığı yapılan inceleme sonucunda, Gülen hakkındaki dosyanın Türkiye-ABD iade anlaşması kapsamına girdiğine karar verirse, bunu Gülen’in ikamet ettiği yere en yakın olan Federal Savcı’ya gönderecek. O Federal Savcı da dava açacak. Davada kapsamında, Gülen hakkında tutuklama kararı verilebilecek. Davada, Gülen’in Türkiye’ye iade edilip edilmeyeceğine karar verilecek.
TUTUKLAMA KARARI VERİLİRSE, GÜLEN YÜKSEK MAHKEMEYE GİDEBİLİYOR
Hakkında tutuklama kararı verilmesi halinde, Gülen’in bu kararı “habeas Corpus” ilkesi uyarınca, ABD Yüksek Mahkemesi’ne götürme hakkı bulunuyor. Amerikan adaletinin benimsediği “Habeas Corpus” ilkesi, birey özgürlüğünü çiğneyici işlemlerin giderilmesi için, tutuklanmanın yasallığının sorgulanması anlamına geliyor. Gülen’in, ABD’de tutuklanması halinde, bu ilke çerçevesinde Yüksek Mahkeme’ye başvuru hakkı bulunuyor. Eğer bu olasılık gerçekleşirse, ABD Yüksek Mahkemesi’nin kararının beklenmesi gerekiyor.
SON SÖZ YİNE ABD HÜKÜMETİNDE
ABD yasalarına göre, vatandaşı olmayan kişilerin iadesi konusunda son söz ABD Dışişleri Bakanlığı’nda. ABD Dışişleri Bakanlığı, vatandaş olmayan bir kişinin iadesi için tüm süreç tamamlanmış, federal düzeyde iade kararı alınmış bile olsa, “insani ya da siyasi nedenlerle” bu iadeyi durdurma hakkına sahip sahip. Yani Gülen’in iade edilip edilmeyeceğine ilişkin son kararı yine ABD Hükümeti verecek.
(Zeynep Gürcanlı / Sözcü)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder